Co z nami

To, co za nami, i to, co przed nami, ma niewielkie znaczenie w porównaniu z tym, co jest w nas. /Oliver Wendel Holmes/
Dorośli lubią sobie wyobrażać, że pobyt uczniów w szkole, to przygotowanie ich do późniejszego życia w ich przyszłości. Często się mówi o tym, że chodzi o przegotowanie dzieci do dorosłości. Przez lata jeden testów podsumowujący szkołę średnią nazywano nawet „egzaminem dojrzałości”. Zdałeś maturę, stałeś się dorosłym człowiekiem. Szkoła jest najlepszym medium pomagającym wczorajszym dzieciom przeniknąć z sukcesem w dorosłość.
Rzadziej myślimy o tym, co za nami. O doświadczeniach, w których uczestniczyły dzieci w domu, szkole, na podwórku. Rafał Pikuła napisał ciekawy artykuł „Gdzie te dzieci? Zniknęły z Facebooka, Instagrama i TikToka” o dzieciach, które w ramach wypoczynku wakacyjnego pozbawiane są możliwości korzystania ze smartfonów. Część dorosłych ze zdziwieniem stwierdza, że tak można. Nieustannie jesteśmy atakowani informacjami o skali samookaleczeń, prób samobójczych, agresji, w których głównymi podmiotami są nasze dzieci. Część dorosłych nie rozumie, że tak się dzieje. Tymczasem to na ogół efekt nieudolności dorosłych, która decyduje o przejawach, skali oraz trwałości doświadczeń, w których uczestniczą nasze dzieci.
Szkoła, odpowiedzialne wychowanie powinno zajmować się tym, co tu i teraz. Nie jesteśmy w stanie wymazać przeszłości. Nie mamy najmniejszego wpływu na to, co będzie się działo za lat kilkanaście czy tym bardziej kilkadziesiąt. Możemy w bezpośredniej pracy z dziećmi ułatwiać im dostrzeganie własnych zasobów, posiadanych mocy i ograniczeń. Ułatwiać im doświadczania sytuacji, które pozwolą poznać co warto a czego nie warto. Stwarzać sytuację, w których można by rozpoznać co warto, choć nie zawsze się to opłaca, a także co się opłaca się a czego jednocześnie nie warto.
Każdy z nas siebie powinien odnaleźć w sobie. Być może wtedy przestaną nad nami panować rozmaici influenserzy czy patopolitycy, którzy żerując na tym czego doświadczyliśmy onegdaj i kłamiąc na temat tego, co czeka nas w przyszłości decydują o naszych postawach, wyborach i decyzjach. Tak jakbyśmy nie mogli tego zrobić sami.